De taalbarrière kan op heel wat manieren verlicht worden

Nu zijn het de Oekraïners …

Met enige regelmaat wordt mijn aandacht gevestigd op anderstaligen in Nederland, en hoe lastig het is om hen goed te begrijpen. Zo ook door de Staatssecretaris van Asielzaken afgelopen week in de pers en in een van de praatprogramma’s op NPO. Aan tafel zaten mensen met een goed hart die Oekraïners een veilig huis bieden. Zij behielpen zich met Google Translate. Zo konden ze duidelijk maken dat er een SIM-kaart voor hen beschikbaar is, maar in de praktijk bleek dit toch lastiger dan verwacht. Ervaring leerde hen dat Google Translate niet voldoende was voor nuances.

Anderstaligheid groeit alom, ook in de toch al zwaarbelaste zorg

Dat weten huisartsen als geen ander. Zij hebben steeds vaker te maken met arbeidsmigranten, asielzoekers of statushouders die verspreid over Nederland woonachtig zijn. De versnippering van zorg over veel huisartsen geeft hen een onevenredige werklast, maakt goede zorg lastig en zorgt voor veel administratieve last. Met alle risico’s van dien. Onlangs hebben we tevens een blog geschreven over dit onderwerp: tolken in de zorg of toch anders de taalbarrière oplossen?

Hoe vaak is een tolk nodig?

Op beleidsniveau is er behoefte aan statistieken over de noodzaak en de werkelijke inzet van professionele tolken. Een Nivel rapport in 2016 geeft inzicht voor de eerstelijns zorg. Het laat duidelijk zien welke middelen ingezet worden naast de professionele tolk. De informele tolk wordt bijvoorbeeld in 49% van de gevallen ingezet. Een groot percentage voor iets dat door de beroepsgroep (KNMG, Inspectie van Gezondheidszorg) afgeraden wordt. Het is interessant om de patiëntreis van een anderstalige eens nader te bekijken. De patiënt heeft een klacht en wil zijn huisarts bezoeken. Maar het taalprobleem manifesteert zich in de hele patiëntreis: bij aankomst door onbekendheid met het Nederlandse zorgsysteem, bij de telefoonaanname en tot slot tijdens het consult. Tijdens al deze stappen kan iets aan de taalbarrière gedaan worden.

De patiëntreis ontleed tot in de spreekkamer

Dokter en patiënt hebben grofweg drie vertaal uitdagingen:

1. De patiënt wil zich gehoord voelen
2. De dokter wil de juiste vragen goed kunnen stellen, en de antwoorden kunnen begrijpen
3. De dokter wil de bevindingen en het therapievoorstel goed overdragen

Zonder hierover in details te treden, kun je je voorstellen hoe dit er aan toe gaat met een tolk: het consult duurt langer met drie personen, en de aandacht van de huisarts is verdeeld tussen logistiek, tolk, patient en taal. Na een intensief consult zullen allerlei nieuwe vragen te binnen schieten en de arts zal zich afvragen of de patiënt de behandeling goed begrepen heeft. De patiënt loopt naar buiten en vraagt zich af of de tolk het wel goed vertaald heeft. Uit cijfers blijkt dat de patiënt zich relatief vaak niet goed geholpen voelt.

Anno 2022 kan beter door tolk en hulpmiddelen slimmer te combineren

Laten we een kijkje nemen in de spreekkamer. Google Translate is fantastisch. Maar net als een tolk is Google Translate onpraktisch om tijdens een heel consult te gebruiken. Gelukkig komen er steeds meer apps op de markt. Voorafgaand aan het consult kun je een app de juiste vragen laten stellen in de taal van de patiënt, en antwoorden presenteren in de taal van de dokter. Met de app zijn stap 1 en 2 al te tackelen; alles staat namelijk al in de antwoorden van de patient zelf.  Zo heeft de dokter de tijd om de patiënt rustig te observeren, zoals hij of zij gewend is. Dokter en patiënt beginnen het consult met 2-1 voorsprong in plaats van een 3-0 achterstand! Dan volgt stap 3. Afhankelijk van de ernst van de kwaal, de sfeer, de patiënt, de beschikbaarheid van het foldermateriaal in de juiste taal kan alsnog een tolk ingezet worden. Dit is naar verwachting lang niet altijd het geval.

MediPrepare helpt de taalbarrière te verlichten

Mijn pleidooi is dan ook om niet naar één beste oplossing te kijken, maar om oplossingen te combineren en flexibel in te zetten. Formele en informele tolken, folders, websites, Google Translate of woordenboeken zullen altijd blijven bestaan, maar MediPrepare voegt hier graag nog een oplossing aan toe. Een oplossing met veel impact. Met lichte aanpassing van het zorgproces kan de anderstalige patiënt zelf zorgen voor vermindering van de taalbarrière. MediPrepare heeft slimme vragenlijsten ontwikkeld met een taalswitch. Wij houden daarbij rekening met de hele patiëntreis. Dit start bij de Inschrijving en iedere vragenlijst past bij een specifiek moment in de patiëntreis. Het gevolg is minder administratieve last, minder logistieke uitdaging, en meer tijd om tijdens het consult door te vragen. Maar, altijd met behoud van de hele patiënt context.